دتکتور (آشکارساز) RI
آشکارساز RI بر روی دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)، تغییرات در شاخص رفلکس را اندازه گیری می کند. در دتکتور RI که مخفف Refractive Index Detector، یک دیواره شیشه ای محفظه سل را به دو نیمه تقسیم می کند. خروجی از ستون کروماتوگرافی مایع وارد سل نمونه می شود، در حالی که سل دیگر که سل مرجع نامیده می شود تنها با فاز متحرک پر شده است. هنگامی که سلول نمونه در دتکتور RI حاوی هیچ آنالیتی نباشد، حلال در هر دو سلول یکسان می باشد و با تابش پرتو در سلول ها، پرتو مشاهده شده مستقیم خواهد بود. اما زمانی که خروجی ستون دستگاه HPLC حاوی ترکیب دیگری به غیر از فاز متحرک باشد پرتو ورودی به دلیل اختلاف شاخص رفلکس بین دو حلال خم می شود، با اندازه گیری این تغییر در پرتو تابشی، حضور ترکیبات مشاهده و امکان اندازه گیری آنالیت در آزمایشگاه فراهم می شود.
چگونگی شناسایی و اندازه گیری ترکیب مورد نظر با استفاده از دتکتور RI
دتکتور RI در مقایسه با دتکتور UV در دستگاه HPLC حساسیت کمتری دارد و این دلیل استفاده کمتر از این دتکتور می باشد. دتکتور RI برای شناسایی تمامی ترکیبات در آزمایشگاه مناسب می باشد، برای مثال نمونه هایی که جذب UV ندارند مانند شکر، الکل و یون های معدنی با استفاده از دتکتور UV قابل اندازه گیری نمی باشند. در مقابل تغییر شاخص رفلکس در تمامی ترکیبات اتفاق می افتد، بنابراین از شناساگر RI برای اندازه گیری تمامی آنالیت ها در آزمایشگاه می توان استفاده کرد. دتکتور RI برای مواردی که حلال در نور فرابنفش جذب دارد و از دتکتور UV بر روی دستگاه HPLC نمیتوان استفاده کرد، مناسب می باشد. در شناساگر RI رابطه مستقیمی بین غلظت و شدت پیک وجود دارد، در حالی که در دتکتور UV شدت پیک، اطلاعاتی از غلظت آنالیت به ما نمیدهد و این یکی از مزایای دتکتور RI بر روی دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا باشد.
در آزمایشگاه هورتاش، بر اساس استاندارد ملی ایران به شماره ۱۳۰۵۹، میزان قندهای مختلف شامل قندهای فروکتوز، گلوکز، ساکارز، تورانوز، مالتوز، ایزومالتوز، ارلوز، ملزیتوز و رافینوز، در نمونه های مختلف غذایی مانند عسل، ژل رویال و… ، به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا با استفاده از دتکتور RI (آشکارساز ضریب شکست) با دقت بالا تعیین میشود.
